MAKALÂT-I ŞEYH SÂFİ
Mevlâna Şemseddin Tevekküli bin İsmail İbn Bezzaz
MAKALÂT-I ŞEYH SÂFİ
“Sen seni gördüğün yer, Tanrıyı göreceğin yerdir”
GERÇEK ŞEYH SÂFİ BUYRUĞU
ÖNSÖZ
Gerek Anadolu ve Balkanlar’da yaşayan Alevi-Bektaşiler, gerekse Irak Kızılbaş Türkmenlerler arasında içeriğiyle inançsal rehberlik görevinden ötürü kutsal sayılan Buyruk, Şeyh Sâfi veya İmam Cafer Buyruğu adlarıyla tanınan kitabın değişik nüshaları dolaşmaktadır. Matti Moosa, “Extremist Sh’ites: The Ghulat Sects adlı kitabında ( Syracuse Univ. Press, New York, 1988, s. 153, 156), “Bu kitaplar Kerkük civarında yaşamakta olan Şebek’ler, Talafarlı İbrahimî’ler ve Kakai’ler gibi inançsal gruplar tarafından kullanılmakta. Türkiye Kızılbaşları arasındaki Buyruk adını taşıyan mevcut tüm versiyonlar da dahil ortak bir kökene sahip olması gerekmektedir ve çok büyük olasılıkla bu Safvâtu’s Safa’dır; ancak zaman boyunca, kendi özel gruplarının inançsal değişiklik ekleriyle uyuşturmak için farklı derlemeciler/müstensihler tarafından yorumlar yapıldı …Daha sonraki kopyaları yaparlarken müstensihler, bazı nedenlerden Safvât’ta bulunan Şeyh Sâfi’nin yaşam öyküsünü atmış ve Safevi tarikatınının manevi yönünü ve tanınmışlığını daha da onaylamak için Şah İsmail’in (hatta Pir Sultan’ın ve Kul Himmet’in İ.K) şiirlerini içine sokup yorumlamışlardır. Örneğin Şebek kopyası Buyruk’un önemi, Safevi yoluna bağlı Şebek’ler ve Kızılbaşların her ikisi arasında bir halka oluşturan bir hizmet görmesidir ”diye yazar.
Kızılbaşlık, İslamın bâtıni yorumu ve diğer birçok din ve inançlardan bazı ögeler alarak onları bünyesinde kaynaştırıp, kaynağına yabancılaştırmış ve yönü nesnel dünyaya dönük inanç ve felsefi sistem olan Aleviliğin siyaset adıdır. Kızılbaşlık siyaseti 15.yüzyılın ortalarından başlayarak 16.yüzyıla damgasını vurmuştur. Hacı Bektaş Veli ve ardılları aracılığıyla bâtıni